του Christian Petzold
(το σημείωμα του σκηνοθέτη)
Η αυτοβιογραφία του Γκεοργκ Γκλάσερ περιέχει μια υπέροχη φράση: "Ξαφνικά, καθώς τελείωνε η πτήση μου, βρέθηκα περιτριγυρισμένος από κάτι που χαρακτήρισα ως «ιστορική σιωπή». Ο Γκεοργκ Γκλάσερ ήταν Γερμανός κομμουνιστής που έζησε κατά τη χρονική περίοδο που διαδραματιζόταν το TRANSITO, το μυθιστόρημα της Άννα Σάγκερς. Διέφυγε στη Γαλλία και στη συνέχεια στην ελεύθερη ζώνη της, τη λεγόμενη "Ζώνη libre", στην οποία ανήκε και η Μασσαλία. Η σιωπή στην Ιστορία είναι παρόμοια με την άπνοια και τη νηνεμία: ο άνεμος παύει να σπρώχνει το ιστιοφόρο, το οποίο περιβάλλεται από το τεράστιο κενό της θάλασσας. Οι επιβάτες εξαλείφονται - από την ιστορία και από τη ζωή. Τους στριμώχνει ο χώρος και ο χρόνος
Έτσι και οι άνθρωποι στο TRANSIT, έχουν στριμωχθεί στην Μασσαλία, περιμένοντας πλοία, βίζα, διέξοδο. Είναι υπό διωγμό - δεν υπάρχει τρόπος ούτε πίσω να πάνε, ούτε εμπρός. Κανείς δεν θα τους φροντίζει. Περνούν απαρατήρητοι απ όλους - εκτός από την αστυνομία και τις κάμερες ασφαλείας. Είναι φαντάσματα των συνόρων, μεταξύ ζωής και θανάτου, μεταξύ του χθες και του αύριο. Το παρόν υπάρχει χωρίς να τους αναγνωρίζει. Ο κινηματογράφος αγαπά τα φαντάσματα. Ίσως επειδή είναι και ένας χώρος διέλευσης, μια προσωρινή επικράτεια απ’ όπου εμείς οι θεατές ταυτόχρονα απουσιάζουμε και είμαστε παρόντες.
Οι άνθρωποι στη ταινία επιθυμούν να παρασυρθούν από το ρεύμα, το αεράκι, να τεθούν σε κίνηση. Επιθυμούν μια δική τους ιστορία και να ανακαλύψουν το κομμάτι ενός μυθιστορήματος που άφησε πίσω του ένας συγγραφέας, το κομμάτι μιας αφήγησης για την πτήση, την αγάπη, την ενοχή και την αφοσίωση. Η ταινία TRANSIT είναι μια ιστορία για το πώς αυτοί οι άνθρωποι μετατρέπουν αυτήν την αφήγηση σε δική τους.
(πηγή σημειώσεις για την παραγωγή, κατάλογος Φεστιβάλ Βερολίνου, επιμέλεια Π.)