(Ένας πιστός άντρας)
του Louis Garrel
η κριτική του Θόδωρου Σούμα

Το Ένας πιστός άντρας (2018), δεύτερη ταινία του χαρισματικού, γοητευτικού και όμορφου ηθοποιού Λουί Γκαρέλ (Louis Garrel), μεγαλωμένου μέσα στον κόσμο του γαλλικού κινηματογράφου, είναι σαφέστατα καλύτερη από τη συμπαθέστατη πρώτη του, Οι δυο φίλοι (Les Deux Amis)  (2015). Στο επίτευγμα αυτό έχει σίγουρα συμβάλλει αποφασιστικά και ο συνσεναριογράφος του φιλμ, ο σπουδαίος σεναριογράφος του Μπουνιουέλ, Ζαν Κλοντ Καριέρ (Jean-Claude Carrière). Διότι το σενάριό τους εμπεριέχει εκπλήξεις, αναιρέσεις των προηγουμένων δρώμενων και του προγενέστερου νοήματος, μικρές και μεγάλες ανατροπές και άλματα από τη μία γνώμη, τη μία οπτική στην άλλη. Δηλαδή, ο Ζ.Κ. Καριέρ προσθέτει τις δικές του παράξενες πινελιές, τη δημιουργία του ιδιαίτερου, διακριτικού, κρυπτοσουρεαλιστικού κλίματος που θυμίζει Μπουνιουέλ... Η επιρροές, ή σωστότερα οι συγγένειες με τη Νοuvelle Vague, με τον Ρομέρ και με τον Τρυφώ (ο Λ. Γκαρέλ θυμίζει εδώ Ζ.Π. Λεώ) και -συγκαλυμμένα- με τον Μπουνιουέλ (ή ακόμη και τον Γ. Άλεν) είναι αμυδρά ορατές.
Η προβληματική του φιλμ περιστρέφεται γύρω από το ερωτικό τρίγωνο, το οποίο ουσιαστικά είναι τετράγωνο με την προσθήκη του μικρού γιου της Μαριάν. Έχουμε να κάνουμε με μια σύγχρονη, ανάλαφρη, δραματική κομεντί ηθών, με ένα περίεργο, συναισθηματικό ή ερωτικό γαϊτανάκι. Θέμα αυτής της ντραμεντί οι σχέσεις, οι ανταγωνισμοί και οι πόθοι, οι επιθυμίες μεταξύ των δύο φύλων (στις σχέσεις αυτές εντάσσουμε και τις οιδιπόδειες σχέσεις του μικρού με τη μητέρα του). Ο κεντρικός ήρωας, ο Αμπέλ, άγεται και φέρεται από τις γυναίκες ή το παιδί (του), αμήχανος, σχετικά αδρανής, απρόθυμος, άνευ ελέγχου των καταστάσεων, όλο αμφιβολία και δυσκολία να δει την πραγματικότητα...
Στον Ένα πιστό άντρα βρίσκουμε αμφισημία, χιούμορ, συναίσθημα, τρυφερότητα, παράξενες διαδρομές του πάθους, συγκρούσεις, αντιδικίες ή συνέργειες γυναικών και αντρών, γαλλική κομψότητα, φινέτσα, ανεκτικότητα κι ελευθεριότητα, αναζήτηση κι ενδοσκόπηση, (αστυνομικό) μυστήριο, απρόβλεπτο και παιχνιδιάρικο στυλ, χάρη κι αυτοσαρκασμό.
Η μυθοπλασία του Πιστού άντρα ανελίσσεται κατά στάδια: Α) Η Μαριάν (Λετισιά Καστά/ Laetitia Casta), η κοπέλα του Αμπέλ (Λουί Γκαρέλ), του ανακοινώνει την ερωτική σχέση της με το φίλο του Πολ και πως είναι έγκυος από αυτόν, τον οποίο θα παντρευτεί σε 10 μέρες (σκηνή αστεία, μάλλον κωμικοτραγική)! Β) Ο Πολ, ο σύζυγός της, πεθαίνει μετά από 8 χρόνια και γι' αυτό ο Αμπέλ βρίσκει το πεδίο ελεύθερο ώστε να την ξαναπλησιάσει. Ο γιος της όμως τον ενημερώνει πως η μητέρα του σκότωσε τον πατέρα του, δηλητηριάζοντάς τον... Ο Αντέλ διερευνά το ζήτημα πλευρίζοντας τον γιατρό του Πολ, που έκανε την αυτοψία και ο οποίος του δηλώνει ομοφυλόφιλος, ίσως για να απενοχοποιηθεί από την υποτιθέμενη συμπαιγνία του με την ερωμένη του Μαριάν. Γ) Μας προτείνεται η ερμηνεία πως ο γιος της Μαριάν είπε στον Αμπέλ όλα τα παραπάνω για να τον φοβίσει και να τον απομακρύνει από τη μονάκριβη μητέρα του... Δ) Η όμορφη νεαρή Εβ (Λίλυ-Ροζ Ντεπ /Lily-Rose Depp), αδελφή του Πολ, μας εξομολογείται πως ήταν από μικρή ερωτευμένη με τον Αμπέλ, τον επιθυμούσε και τον φαντασιωνόταν. Τον φλερτάρει αποκαλύπτοντας και σ'αυτόν και στη σύντοφό του Μαριάν πως θέλει να τα φτιάξει μαζί του. Ε) Πονηρή πρόταση της Μαριάν προς τον Αμπέλ να κάνει σεξ με τη νεαρή Εβ, για να εκτιμήσει το πόσο έλκεται τελικά, πραγματικά, από την ίδια. ΣΤ) Η Εβ απομυθοποιεί τον έρωτά της για τον Αμπέλ μέσω της οικειότητας, της ρουτίνας και της επανάληψης του σεξ. Αμφιβολίες και αμφιταλαντεύσεις του Αμπέλ αναφορικά με το αγόρι -που ίσως είναι γιος του-, το οποίο αποθυμάει κι επιθυμεί να το συναντά. Η) Ο μικρός αποκαλύπτει στην Εβ πως είναι η μητέρα του που αποφάσισε να της πασάρει τον Αμπέλ. Η Εβ, καθοδηγημένη από τον μικρό, πετά τον εραστή της έξω από το σπίτι. Ο Αμπέλ ξαναγυρνά στη σύντροφό του, συμφιλιώνεται μαζί της και με το παιδί, που του σφίγγει στο τέλος το χέρι τρυφερά...
Η αφήγηση του φιλμ διαπερνάται από ορισμένα δομικά χαρακτηριστικά: Τη μια ακούμε τον εσωτερικό μονόλογο (voiceover) του κεντρικού ήρωα Αμπέλ, βλέποντας τον ίδιο, την άλλη τον εσωτερικό μονόλογο της συντρόφου του, Μαριάν, με δικές της εικόνες από τη σκοπιά της, μετά ακούμε το μονόλογο της νεαρής Εβ που τον ερωτεύεται, σε αντίστοιχα δικά της πλάνα, και ξανά από την αρχή...
Άλλo δομικό στoιχείο είναι πως συναντάμε χαρακτήρες-καταλύτες της ανέλιξης της μυθοπλασίας. Α) η Μαριάν, η γυναίκα που “στήνει”, που “οργανώνει” τρεις ιστορίες: Την επιλογή του πατέρα του παιδιού της, παίζοντάς το κορώνα ή γράμματα (αν θέλουμε να το πιστέψουμε και δεν αποφάσισε πως ο Πολ κάνει περισσότερο για πατέρας του παιδιού της). Την απόφασή της, στην αρχή της ταινίας, να ανακοινώσει στον Αμπέλ το γεγονός πως είναι έγκυος από τον Πολ, πως τον παντρεύεται σε 10 μέρες και πως γι' αυτό, με ταχύτατο κι αιφνίδιο χωρισμό-απόλυση, ο Αμπέλ πρέπει να φύγει από το σπίτι! Τέλος η Μαριάν, στα μέσα της ταινίας, προτείνει στο σύντροφό της Αμπέλ να κάνει σεξ με την Εβ για να διαπιστώσει, πειραματιζόμενος έμπρακτα, εάν αγαπά την ίδια ή όχι!
Β) Δεύτερος καταλύτης της αφήγησης είναι ο μικρός γιος: Πρώτα ξεφουρνίζει στον Αμπέλ πως η μητέρα του δολοφόνησε τον πατέρα του δηλητηριάζοντάς τον και πως τα έχει με τον γιατρό τους που έκανε την αυτοψία! Κατόπιν, ο μικρός για να κινητοποιήσει την Eβ να φλερτάρει τον Αμπέλ και να τον αποσπάσει από τη μητέρα του, την πείθει πως κάνουν σπάνια έρωτα βάζοντάς της να ακούσει την απραξία του ζευγαριού στο κρεβάτι, που το ηχογραφεί με το κινητό του... Στην επόμενη φάση, χειραγωγεί και κατευθύνει εκ νέου την Εβ, αποδεικνύοντάς της πως είναι η μητέρα του που είχε την ιδέα να στείλει τον Αμπέλ να της την πέσει, ξαναβάζοντάς της να ακούσει νέα ηχογράφησή του (δρα ως μικρός ...Βαρουφάκης). Τέλος, επισφραγίζει την αποδοχή και τη συμφιλίωσή του με τον Αμπέλ, που πιθανά είναι ο πατέρας του, αδράχνοντάς του το χέρι, στο τέλος, στο νεκροταφείο...
Η χαριτωμένη, διφορούμενη κι αρωματισμένη ντραμεντί ερωτικών παρεξηγήσεων του Λουί Γκαρέλ μας ψυχαγωγεί και μας γεννά σκέψεις για τα μυστικά και τις αντιφάσεις του έρωτα...